مناطق آزاد

 بحران اقتصادی در دوران کرونا

مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی با هدف اطلاع بخشی به سیاست گذاران کشور از تأثیر کرونا بر اشتغال و فروش واحد‌های تولیدی خرد در سراسر کشور، در روز‌های پایانی سال ۹۸ مطالعه‌ای پیمایشی تعریف و طی ۱۵ روز ابتدایی سال ۹۹ آن را با ابزار پرسش نامه بسته و با روش تلفنی اجرا کرد.

میزان تولید در واحد‌های صنفی تولیدی خدماتی نسبت به فصل گذشته (آخر پاییز ۱۳۹۸) به طور متوسط ۱۳.۴ درصد و نسبت به پایان سال ۱۳۹۷ معادل ۲۲.۲ درصد کاهش داشته است. بیشترین کاهش تولید مربوط به تولیدی‌های تحریر و چاپ بوده است. کاهش میزان تولید در فصل زمستان نسبت به پایان فصل پاییز ۱۳۹۸ در ۸ رسته صنفی حاضر در این مطالعه بین ۱ تا ۲۴ درصد بوده است.

میزان اشتغال در واحد‌های صنفی تولیدی خدماتی نسبت به فصل گذشته (آخر پاییز ۱۳۹۸) به طور متوسط ۳.۷ درصد و نسبت به پایان سال ۱۳۹۷، ۵.۲ درصد کاهش داشته است. در پایان سال ۹۸، کاهش اشتغال هم نسبت به پایان فصل گذشته (پاییز ۱۳۹۸) و هم نسبت به پایان سال ۱۳۹۷ محدود بوده و هیچ حوزه کاری بیشتر از ۹ درصد کاهش اشتغال نداشته است.

بیشترین کاهش اشتغال در جامعه مورد مطالعه در پایان سال ۱۳۹۸ مربوط به تولیدی‌های نساجی و پوشاک و همچنین کیف و کفش با منفی ۹ درصد بوده است و جالب آن که میزان رشد اشتغال در صنایع دستی و فرش مجموعاً مثبت بوده است (۵ درصد در طول فصل زمستان و ۲ درصد در طول سال).

از نظر میزان فروش، در پایان سال ۱۳۹۸ نسبت به مدت مشابه سال قبل، کاهش فروش در همه حوزه‌های کاری شدید و بین ۶۷ تا ۹۸ درصد بوده است. تولیدکنندگان صنفی کیف و کفش با منفی ۹۸ درصد و و تولیدکنندگان نساجی و پوشاک با منفی ۹۲ درصد بیشتر از بقیه صنوف تولیدی دچار کاهش فروش بوده اند.

شایان ذکر است در تفسیر نتایج این مطالعه و به خصوص سیاست گذاری بر اساس آن، حتماً باید زمان اجرای آن را در نظر گرفت و چه بسا اگر این پیمایش در پایان فروردین ۱۳۹۹ تکرار شود، به دلیل تغییر شرایط، نتایج متفاوت باشد.

بحران کرونا در بخش کشاورزی

به صورت نسبی بخش کشاورزی در قیاس با سایر بخش‌های اقتصادی کمترین زیان را از بحران عالم‌گیر کرونا دیده است؛ این موضوعی است که تقریبا اکثر اقتصاددان‌های راست، میانه و چپ بر سر آن اتفاق نظر دارند؛ این گذاره هرگز به آن معنی نیست که قرار است اقتصاد کشاورزی از پس لرزه‌های بیماری کرونا در، امان بماند و لطمه نبیند بلکه صحبت از مصونیت نسبی است که فعالان این بخش از آن برخوردارند؛ دلیل این امر اهتمام بیشتری است که جوامع جهان مدرن کنونی از خود نشان داده‌اند تا اقتصاد بخش خدمات و صنعتی آن‌ها حرفی برای گفتن داشته باشد و واضح است که هرچه بیشتر به موضوع خاصی اهمیت بدهی ممکن است احتمال آسیب دیدنش نیز افزایش یابد.

در جامعه‌ای مثل ایران هم که بیش از ۵۰ درصد اقتصادش بر بخش خدمات متمرکز است؛ دور از انتظار نیست که وضعیت اقتصادی نیز در گذر از بحران شیوع کرونا چیزی دیگر باشد؛ برآورد‌ها حاکی از آن است که توقف ناخواسته و اجباری عموم کسب و کار‌ها در دو ماه گذشته چیزی نزدیک به روزانه دو هزار میلیارد تومان خسارت روی دست اقتصاد ایران گذاشته است و طبق پیش بینی‌ها قرار است هزینه نهایی این بحران ۱۵ درصد از تولید ناخالص ملی را ببلعد؛ عقیم ماندن برنامه‌های دولت برای جایگزین کردن درآمد‌های مالیاتی با پول نفت و صف ۶۰۰ هزار نفری بیکاران برای دریافت مقرری بیمه بیکاری تنها گوشه‌هایی از آسیبی است که شیوع بیماری کرونا به اقتصاد ایران وارد کرده است.

 با وجود آنکه عصر کشاورزی سال‌هاست به سرآمده است، اما فعالیت‌های این بخش همچنان رابطه نزدیک و تنگاتنگ خود را با حیات بشر حفظ کرده است؛ محصولات کشاورزی هنوز به عنوان قوت روزانه مردم از اهمیت ویژه‌ای برخوردارند و بدیهی است هرگونه کمبودی در چرخه تولید و توزیع این محصولات می‌تواند انبوهی از انسان‌ها را در محدوده مرزی فقر غذایی جا به جا کند.

 با این وجود سال‌هاست که در برنامه ریزی‌های اقتصادی ایران بخش کشاورزی در عمل فراموش و به حال خود رها شده است و عمل کشیدن جُور آن به درآمد‌های نفتی واگذار شده است، اما هنوز که هنوز است نمی‌توان منکر نقش تعیین کننده کشاورزی باقیمانده در ایران در تعیین رژیم غذایی خانوار‌های ایرانی شد؛ شاهد این مدعی نوسانی است که همیشه در بازار گسترده محصولات کشاورزی ایران وجود داشته است؛ زمانی این نوسان محدود به قیمت یک یا چند قلم میوه و سبزی بوده و در مواقع همزمان در چند حوزه وجود داشته و مثل دیگری دامن گیر محصولات پروتینی و لبنی نیز شده است.

 وضعیت کشاورزی چه خواهد شد؟

 مطلب پیشرو حاصل گفتگوی اقتصاد ۲۴ با مرتضی افقه، اقتصاددان و کارشناس حوزه کشاورزی برای بررسی اتفاقاتی است که ممکن است در این روز‌های گذر از بحران کرونا برای بخش کشاورزی ایران و حوزه‌های مرتبط با آن بیافتد؛ وی که همواره از منتقدان جدی بی توجهی دولت‌های قبل و بعد از انقلاب به اقتصاد بخش کشاروزی بوده است این بار با احتیاط می‌گوید در کشاورزی ایران جایی نیست که لطمه نخورده باشد؛ مجموعه تحولات اقتصادی ادوار گذشته ایران دست به دست هم داده اند تا کشاورزی سنتی و عقب نگه داشته شده ایران کمترین آسیب را از بحران کرونا ببیند.

بحران آب در کرونا

قشموندان در گفتگو با اقتصاد ۲۴ از مشکل آب صحبت به میان می‌آورند؛ این مسئله یکی از مسائل مهم و حیاتی است که با گذشت سال‌ها هنوز روند عادی و راحت به خود نگرفته و مردم قشم به خصوص روستا‌های غرب جزیره مشکلات زیادی برای تهیه آب دارند.

یکی از فعالان اجتماعی قشم در این زمینه به اقتصاد ۲۴ می‌گوید: روستا‌های غرب جزیره به لحاظ امکانات مشکلات زیادی دارند. در حقیقت به جز شهرها، روستا‌های جزیره که بالغ بر ۶۰ روستا می‌شود، مشکل آب دارند.

در یادداشت علی شمس چنین آمده است: «خیابان یک سمفونی جمعی از هزار اتفاق ریز و درشت است، که مدام می افتد. برای من خیابان تنها راهی برای رسیدن به جایی نیست. خودِ جاست. برای کسی که از تماشا کردن لذت می برد، خیابان و در خیابان بودن عین لذت است. خیابان به همان اندازه که می تواند راهی برای عبور باشد، می تواند بدل به جایی برای مکث، ایستادن و تماشا شود. همه‌ی ما تجربه ای مشترک از ایستادن و تماشای اتفاق در خیابان داریم. حتمن همه‌ی ما از بغل دستی ناشناسی درباره‌ی چرایی آن اتفاق پرسیده ایم. عبور از یک خیابان هماره دارای یک ریتم ثابت نیست. هجوم رخدادهای ریز و درشت سرعت عابر را تند و کند می کند. جدای از آن، خیابان محل برخوردهای کوتاه و گذراست. شهر با تکاندن آدم‌هایش توی خیابان آنها را در مواجهه‌ی با هم قرار می دهد. مواجهاتی کوتاه، سرسری و فراموش شونده. این همان جای شلوغ و پر اتفاقی است که «والتر بنیامین»   از آن سخن می‌گوید. جایی برای پرسه‌زنی و مصرف هزاران خرده داستان که احتمالن  خود تو هم باید یکی از آنها باشی. شهر جایی برای گم شدن.

به موازات همه‌ی اینها اگوستو بوال با تئاتر ستم کش‌اش و جلوتر از او «لیونیگ تیاتر» با آرمان های شورشی و عصیان آمیزش خیابان را عرصه‌ی ترکتازی خود می کنند. در این بین شاید ظهور و حضور «لیوینگ تیاتر» از باقی پدیده های اجرایی در این سال ها تاثیر بیشتری داشته باشد. تئاتر برای اعضای «لیوینگ تیاتر» و بیش از همه برای جولیان بک و همسرش جولیت مالینا یک شمشیر تیز است که باید گردن بزند. «لیوینگ تیاتر» تئاتر را دچار الزامات می کند. به او باید و نباید می دهد. آنها تئاتر را خنثی و اخته نمی خواستند. تئاتر باید واکنشی به اتفاقات روزمره‌ی هنرمند باشد. تئاتر باید ازین مماشات بورژواتیک بیرون بیاید. واکنشی شدیدتر از کنشی که هنرمند را وادارِ به پاسخ می کند. یک پاسخ هنرمندانه که فاجعه را در ابعاد حقیقی ذهن تماشاگر به او نشان بدهد. تماشاگر در برابر آینه بنشیند و از سکوت و شرم ذله شده، دست آخر دست به کاری بزند. تئاتر پیشنهادی «لیوینگ تیاتر» یک تئاتر بی پرواست. تئاتری که در هر کجا و با هر شرایطی قابلیت اجرا دارد. «لیوینگ تیاتر» به واسطه‌ی رفتار جسورانه و فریاد بلندی که داشت گروهی مغضوب بود. آنها درصدد افزایش آگاهی تماشاگر بودند و این آگاهی را به زعم مسئولین گستاخانه، انتقال می دادند.

تاریخچه شکل گیری تئاتر خیابانی

انواع تئاترهای فضای باز و محیطی به ویژه تئاتر خیابانی در نتیجه احساس کمبودهایی به وجود آمدند. کمبودهایی که شاید دیگر تئاتر صحنه‌ای جوابگوی آنها نبود؛ نیاز به ارتباط هرچه بیشتر با مخاطب در معنا سازی، اجرا در مکان هایی که خود آن مکان بتواند به عنوان شخصیتی در نمایش حضوری پر رنگ داشته باشد و انتقال معنا به مخاطبانی که شاید هرگز برای تهیه بلیط در صف گیشه‌ها حضور پیدا نکنند؛ -در صورتی که آنها اصلی ترین مخاطبان آن معنا محسوب می‌شوند- از آن جمله‌اند.

تئاترهای خیابانی در برگیرنده مضامین اخلاقی، اجتماعی، سیاسی، فلسفی و ... هستند که به کمک تکنیک‌های خاصی به مخاطب ارائه می‌شوند. در نمایش‌های خیابانی بازیگر و تماشاگر معنای دیگری می‌یابند، با هم یکی می‌شوند و گاهی جایگاهشان با یکدیگر عوض می‌شود.

تئاتر خیابانی تحت عنوان نام رسمی street theater از اجرای  نمایش‌هایی در دهه های دوم و سوم قرن بیستم که در مکان‌های عمومی کشورهای اروپایی از جمله روسیه، فرانسه، آلمان و هلند – که پس از آنها به سراسر جهان غرب کشیده شد – شکل گرفت.

در ایران نیز از قبل از انقلاب اسلامی اجراهایی به شکل خیابانی در چند جشنواره انجام گرفت ولی این اجرا‌ها تبدیل به حرکتی فراگیر نشد. در روزهای اول انقلاب نیز که فضای سیاسی به نسبت بازی به وجود آمده بود، گروه‌های تئاتر خیابانی به وجود آمدند که سعی در ارائه نظرگاه‌های سیاسی خود داشتند. پس از پایان جنگ تحمیلی نیز اجرا هایی از تئاتر خیابانی در ایران داشتیم تا اینکه  تئاتر خیابانی در سال 1373 به جشنواره تئاتر فجر پیوست تا نگاه جدی تری در ایران به آن شود.

اما تئاتر خیابانی در ایران بیشتر از آنکه نشان دهنده احساس نیاز به این گونه نمایشی باشد نشان دهنده کمبود سالن‌های نمایش است که با وجود خیل عظیم علاقمندان، فارغ التحصیلان و دانشجویان رشته تئاتر ، از آن تنها به عنوان یک راه گریز استفاده می‌شود.

حال و هوای این روز های تئاتر خیابانی ارس

یکصد اجرای خیابانی در هفتمین جشنواره تئاتر خیابانی ارس

منطقه آزاد ارس محدوده ای است از جغرافیای آذربایجان شرقی که با وسعت 51000 هکتار در شمال غرب ایران واقع شده است و شامل بخشهایی از دوشهرستان جلفا و خداآفرین می باشد . همجواری این منطقه با دوکشور جمهوری آذربایجان و ارمنستان و نیز جمهوری خودمختار نخجوان،  موقعیت ژئواستراتژیک آن را برجسته نموده است . با  داشتن آثار متعدد تاریخی و طبیعی، این منطقه یکی از قطب های توریستی کشور به شمار می آید.

+معاونت فرهنگی اجتماعی و گردشگری منطقه آزاد ارس با همکاری اداره کل هنرهای نمایشی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و با هدف ایجاد بستر توجه بیش از پیش جامعه نخبگان هنری کشور به این منطقه و بهره مندی از نگاه تیزبین و نافذ هنرمندان هنرهای نمایشی در جهت معرفی هرچه بهتر و بیشتر توانمندیهای آن، ارائه خدمات هنری و فرهنگی به جامعه محلی و بویژه میلیون ها گردشگری نوروزی،انتقال اهداف، استراتژی ها،سیاست ها و مسایل توسعه ای سازمان منطقه آزاد ارس و مسایل و موضوعات عمومی فرهنگی،اجتماعی و اقتصادی کشور به مخاطبان با بهره مندی از ابزار قدرتمند نمایش خیابانی، ترویج آداب، سنن و آیین های ایرانیان بویژه آیین های نوروزی و توجه ویژه به موضوع مرز و مرزبانی، هفتمین دوره جشنواره سراسری تئاتر خیابانی ارس را برنامه ریزی نموده و با انتشار فراخوان از کلیه هنرمندان،نویسندگان،کارگردانان و فعالان حوزه هنرهای نمایشی بویژه تئاتر خیابانی دعوت می نماید جهت شرکت در جشنواره مفاد منتشره را مطالعه فرموده و ما را در راه رسیدن به اهداف جشنواره یاری نمایند.